Amniopunkcja – Badanie wykonuje się między 15 a 20 tygodniem ciąży. Polega na pobraniu próbki płynu owodniowego w celu wykonania badań genetycznych z elementów tkankowych pochodzenia płodowego. Płyn owodniowy zawiera komórki złuszczone z nabłonka owodni, z dróg moczowych, oddechowych oraz przewodu pokarmowego płodu. Badanie fragmentów tkanek pochodzących od płodu i złuszczonych do płynu owodniowego wykorzystywane jest do oceny kariotypu płodu i oceny DNA w kierunku mutacji powodujących choroby takie jak mukowiscydozę, dystrofię mięśniową (zanik mięśni) oraz w diagnostyce infekcji wrodzonych. Na wynik badania cytogenetycznego z amniopunkcji czeka się ok. 10- 20 dni.
ARDS (acute respiratory distress syndrome) – zespół ostrej niewydolności oddechowej.
Herniologia – nauka o przepuklinach i ich leczeniu.
Kordocenteza – badanie prenatalne polegające na pobraniu próbki krwi z żyły pępowinowej płodu. Krwinki białe płodu wykorzystuje się do badań genetycznych. Badanie wykonywane jest po skończeniu 18 tygodni. Jest to jedno z najtrudniejszych do wykonania badań prenatalnych, a ryzyko powikłań jest dwa razy większe niż przy amniopunkcji. Powikłania kordocentezy są częstsze, gdy jest wykonywana przed 18-19 tygodniem ciąży oraz gdy łożysko umiejscowione jest na tylnej ścianie. Kordocentezę wykonuje się pod kontrolą usg, po odkażeniu skóry, cienką igłą przez powłoki brzuszne nakłuwa się macicę, następnie pępowinę i z żyły pępowinowej strzykawką pobiera się próbkę krwi. Zabieg trwa kilka minut. Podobnie jak biopsja kosmówki i amniocenteza, badanie to nie powoduje większych dolegliwości bólowych. Krew pobrana w trakcie badania pozwala na określenie czy kariotyp płodu jest prawidłowy; ponadto wykorzystuje się ją do określenia grupy krwi dziecka, morfologii krwi oraz w diagnostyce wrodzonych infekcji. Najczęściej kordocentezę wykonuje się gdy pomiędzy matką a ojcem dziecka występuje konflikt serologiczny.
LHR– (lung area-to-head circumferance ratio) ocena stosunku obwodu płuc do obwodu głowy (czaszki), współczynnik płuca–głowa. W 1996 Mietkus jako pierwszy opisał i wprowadził pomiar wskaźnika LHR podczas badania USG. Wskaźnik LHR stał się jednym z podstawowych parametrów stosowanych przy ocenie ciężkości WPP oraz kwalifikacji pacjentów do zabiegów wewnątrzmacicznych.
Monitor funkcji życiowych – maszyna monitorująca czynność serca oraz oddech, dodatkowo mierząca ciśnienie. Jest to sprzęt dokładniejszy niż pulsoksymetr, pokazuje czynności serca w formie graficznej, a także ilość uderzeń serca i oddechów na minutę. Mierzy również saturację – czyli wysycenie krwi tlenem. Wszystkie te czynności mogą być mierzone przez przewody, które są przyklejone specjalnymi plastrami do brzucha i klatki piersiowej dziecka.
- Uderzenia serca na minutę – norma 100-160
- Liczba oddechów na minutę – norma 30-60
- Saturacja – norma powyżej 92%, a w przypadku noworodków z dysplazją oskrzelowo-płucną 80% uważa się za okresową normę.
PPHN – (Persistent Pulmonary Hypertension of the Newborn) – Przetrwałe nadciśnienie płucne u noworodków, jest zespołem objawów klinicznych spowodowanych utrzymywaniem się u noworodka bezpośrednio po urodzeniu krążenia krwi takiego, jak w czasie życia wewnątrzmacicznego. Przyczyną powstania PPHN mogą być trzy typy zaburzeń w budowie i/lub funkcji krążenia płucnego:
- niedorozwój naczyń płucnych – jest stałym elementem niedorozwoju (hipoplazji) płuc. Występuje u dzieci z wrodzoną przepukliną przeponową, malformacją gruczolakowatą płuc, niedorozwojem nerek. Istotnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój płuc jest odpowiednia ilość wód płodowych.
- zaburzenia budowy naczyń płucnych
- zaburzona adaptacja krążenia płucnego do życia pozamacicznego (niedotlenienie okołoporodowe, zespół zaburzeń oddychania na tle niedoboru surfaktantu, zespół aspiracji smółki, zakażenia, w tym szczególnie zakażenie paciorkowcem grupy B).
PROM (premature rupture of membranes) – przedwczesne pęknięcie błon płodowych.
Przepona – najważniejszy mięsień oddechowy w naszym ciele. Pełni dwie niezwykle istotne funkcje – oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej, a jej praca umożliwia oddychanie. Przepona rozwija się między 4 a 9 tygodniem życia płodowego.
Pulsoksymetr – urządzenie monitorujące liczbę uderzeń serca oraz saturację – czyli wysycenie krwi tlenem. Na oddziałach ION najczęściej sprzęt ten jest wbudowany do monitora, czasem jest wolno-stojący. Za pomocą kabelka zakończonego opaską z czerwonym światełkiem, którą przytwierdza się do rączki lub nóżki dziecka, monitorowane są wyżej wymienione czynności. Na nowoczesnych oddziałach urządzenia te podłączone są do centrali, a wyniki odczytów stale wyświetlają się na wspólnym stanowisku, gdzie dyżurują pielęgniarki. W przypadku nieprawidłowych wyników, włącza się alarm dźwiękowy.
- alfa-fetoproteina (AFP),
- całkowita podjednostka ß gonadotropiny kosmówkowej (ß-HCG),
- wolny estriol fE3.
wrodzona wada rozwojowa – obejmuje powstającą w okresie życia wewnątrzmacicznego i obecną przy urodzeniu, wewnętrzną lub zewnętrzną nieprawidłowość morfologiczną. Termin ten stosowany jest niezależnie od etiologii wady, jej patogenezy, jak również momentu rozpoznania. Dotyczy więc to także nieprawidłowości morfologicznych obecnych przy urodzeniu, nawet jeśli w tym okresie nie są one wykrywalne.
